Can sıkıntısı, genellikle bir kişinin monotonluk, tekrar, belirsizlik, yalnızlık veya yapıcı bir şeyler yapma isteğindeki bir eksiklik gibi faktörlerle ilişkilendirilen bir duygusal durumdur.
Can sıkıntısı, insanın mevcut durumundan memnun olmaması veya belirsizlik içinde olması durumunda ortaya çıkar. Can sıkıntısını sanki en iyi asılı kalmak tanımlıyor gibi.
Rutinin, tek düzeliğin, öngörülebilirliğin, kısıtlanmışlığın içinde asılı kalmak. Peki ne var bu asılı kalmışlığın içinde? Karşılanmamış ihtiyaçlar var gidermen ve yüzleşmen gereken. Özgüven, güç, sağlık, eğlence, sevgi, onay, bağ kurmak, güvende hissetmek, kendin olmak gibi birçok ihtiyaçlar. Hayatın anlamını bulamamak, değerlerin geçerliliği olmadığını fark edip boş vermişlik hissi yaşamak, günlük işleyişe devam etmek için sebep bulamamak var.
Hayatın rutinleşmesi, aynı aktivitelerin tekrarı, insanların monoton bir yaşam sürmelerine neden olabilir ve bu durum can sıkıntısına yol açar.
İnsanlarla kaliteli zaman geçirememek veya sosyal ilişkilerin yetersiz olması, kişinin can sıkıntısını arttırır.
Gelecek hakkında endişeler veya belirsizlikler, insanların huzursuz ve can sıkıntısı içinde olmalarına neden olur.
Kişinin yapıcı bir şeyler yapma isteğinin olmaması veya amacının olmaması, can sıkıntısına yol açar.
Kişinin bulunduğu ortamın sıkıcı veya uyarıcı olmaması, can sıkıntısına neden olur.
Depresyon, anksiyete gibi duygusal sorunlar, kişinin can sıkıntısını yükseltir.
Can sıkıntısı, birçok farklı nedenden kaynaklanabilir.
Bunlar arasında rutin bir yaşam tarzı, monotonluk, yalnızlık, stres, belirsizlik, hayattan tatmin olmama gibi durumlar yer alabilir.
Ayrıca, zorlayıcı yaşam koşulları, geçmiş travmatik deneyimler, sosyal izolasyon, ilişki sorunları da can sıkıntısına neden olabilir.
Can sıkıntısından kurtulmak için birkaç farklı strateji izlenir;
- Yeni bir hobi edinmek, ilgi çekici aktiviteler yapmak can sıkıntısını azaltır.
- Müzik, resim, spor, yazma gibi hobiler bu konuda yardımcı olur.
- Doğa yürüyüşleri yapmak, yeni yerler keşfetmek veya arkadaşlarla zaman geçirmek can sıkıntısını gidermede etkili olur.
- Aile ve arkadaşlarla vakit geçirmek, sosyal etkinliklere katılmak, insanın kendini daha bağlı hissetmesine ve can sıkıntısını azaltmasına yardımcı olur.
- Yeni şeyler öğrenmek, kitap okumak, belgesel izlemek gibi aktiviteler hem zihinsel uyarıcı sağlar hem de can sıkıntısını azaltır.
- Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve yeterli uyku almak, genel zindelik ve ruh halini iyileştirerek can sıkıntısını gidermeye yardımcı olur.
- Stresi azaltmak ve zihni sakinleştirmek için meditasyon ve derin nefes egzersizleri yapmak faydalı olur.
- Kendinize gerçekçi ve ölçülebilir hedefler belirlemek, motive olmanıza ve can sıkıntısını azaltır.
Klinik Psikolog Burcu Amrağ
