Üçüncü azı dişi olarak da bilinen yirmilik dişler, ağzın arka kısmında bulunan son azı dişi setidir. Genellikle ergenliğin sonlarında veya yetişkinliğin başlarında, tipik olarak 17 ila 25 yaşları arasında çıkmaya başlarlar. Yirmi yaş dişlerinin gelişimi ve sürmesi genetik, evrim ve insan beslenmesindeki değişiklikler gibi faktörlerin bir kombinasyonuna bağlanabilir.
İşte yirmilik dişlerin gelişmesine neden olan ana faktörler:
*Genetik: Yirmilik dişlerin varlığı ve gelişimi büyük ölçüde genetik faktörlerden etkilenir. Bazı insanlar dört yirmi yaş dişinin hepsine sahip olmak için genetik bir yatkınlığa sahipken, diğerlerinde hiç olmayabilir veya dörtten az olabilir. Çenenin boyutu ve şekli de genetik olarak belirlenebilir, bu da yirmilik dişlerin büyümesi için yeterli alan olup olmadığını etkiler.
*Diyet Değişiklikleri: Modern diyetler tipik olarak daha yumuşak ve daha fazla işlenmiştir, bu da zamanla çene boyutunun küçülmesine neden olabilir. Çene boyutundaki bu azalma, yirmi yaş dişlerinin düzgün bir şekilde çıkması için yeterli alan kalmamasına neden olabilir. Sonuç olarak, birçok kişi dişlerin tam olarak çıkmadığı veya çene kemiğinde sıkıştığı gömülü yirmi yaş dişleri yaşar.
*Yaş: Yirmilik dişler tipik olarak ergenliğin sonlarında veya yetişkinliğin başlarında gelişmeye ve çıkmaya başlar. Tam yaş ve zamanlama kişiden kişiye değişebilir.
Herkesin yirmilik diş geliştirmediğini ve bazı kişilerin herhangi bir sorun yaşamadan yirmilik dişlere sahip olabileceğini unutmamak önemlidir. Bununla birlikte, birçok kişi yirmi yaş dişlerinde sıkışma, enfeksiyon, çapraşıklık veya yanlış hizalanma gibi sorunlar yaşar. Yirmi yaş dişlerinin ağrı, rahatsızlık veya diş sorunlarına neden olduğu durumlarda, yirmi yaş dişi çekimi olarak bilinen cerrahi bir prosedürle çıkarılmaları gerekebilir.
Yirmi yaş dişlerinin çekilip çekilmemesi çeşitli faktörlere bağlıdır:
*Sıkışma: Yirmi yaş dişleri genellikle gömülü kaldıklarında, yani tam olarak çıkmadıklarında veya açılı olarak çıktıklarında çekilirler. Gömülü yirmi yaş dişleri ağrı, enfeksiyon ve komşu dişlerde hasar gibi çeşitli sorunlara yol açabilir.
*Ağrı veya Rahatsızlık: Yirmi yaş dişleri ağrıya, rahatsızlığa neden oluyorsa veya iltihaplanmışsa, bu semptomları hafifletmek için çekilmesi gerekebilir.
*Enfeksiyon veya Diş Eti Hastalığı: Bazı durumlarda, yirmi yaş dişleri enfekte olabilir veya diş eti hastalığına katkıda bulunabilir. Bunların çıkarılması bu sorunları önleyebilir veya çözebilir.
*Çapraşıklık: Yirmi yaş dişleri bazen ağızda çapraşıklığa neden olarak diğer dişleri hizadan çıkarabilir. Bu gibi durumlarda, ortodontik sorunları önlemek için çıkarılması önerilebilir.
*Kistler veya Tümörler: Nadiren gömülü yirmi yaş dişlerinin etrafında kistler veya tümörler oluşabilir. Bu gibi durumlarda çekilmesi gereklidir.
Diş Hekimi Zafer Kazak
