Toplumumuzda ölümlerin en önemli nedeni kalp ve damar hastalıkları ve bunların sonuçlarıdır. Yüksek tansiyonu şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, kilolu olmak ve sigara içmek en önemli risk faktörleridir. Sağlıklı bir beslenme ile hem bu risk faktörleri hem de damar sertliği engellenebilir.
Kalp Sağlığı nedir?
Vücudumuzun kan pompası olan kalbimiz yoğun bir damar ağına sahiptir. Bu damarlarda akan kanın akışını engelleyen bir sorun olması kalp sağlığının bozulduğu anlamına gelir. Sadece kalp damarlarında da olmaz, başta beyin, böbrek ve uzuv damarları da etkilenir.
Yağlar, vücudumuzun temel yapı taşıdır. Sağlıklı insanların hem kan dolaşımında hem de hücrelerinin yapı taşlarında yağ bulunur. Ancak kanda dolaşan kolesterol ve yağ miktarı artarsa damarlarda birikim yapabilir. Fazla olan kolesterol damar duvarında birikir ve en sonunda damarı tıkar. Tıkanan damar hangi organı besliyorsa o organda işlev kaybı olur.
İyi Huylu ve Kötü Huylu Kolesterol Nedir?
Kan ölçümlerinde birkaç çeşit kolesterol tipi ölçülür.
Kötü huylu kolesterol (LDL), damar duvarlarında biriken kolesteroldür. Kalp hastalığı riskini arttırır.
İyi huylu kolesterol (HDL) kolesterolü dokulardan, kandan ve damar duvarlarından alarak atılmak üzere karaciğere taşır. Belli bir değerin üstünde ise kalp hastalığı riskini azaltır.
Damar sertliğini engellemek için LDL nasıl azalır? HDL nasıl yükseltilir?
Kan HDL düzeyin yükseltmek için en kolay yollar fizik egzersiz yapmaktır. Ayrıca sigaranın bırakılması, şeker hastası isek şekerin kontrol altına alınması, kilo vermek, bol lifli gıda tüketilmesi ve düşük yağlı gıda tüketmek HDL seviyesini yükseltecektir. Bu şekilde bir diyet alışkanlığı ile LDL kolesterol düzeyi de azalacaktır.
Sağlıklı beslenme için öğütlerimiz şunlardır
Alacağınız birkaç önlem ile çok değerli olan damar sağlığınızı koruyabilirsiniz.
1. Yağ tüketiminizi azaltın, doymamış tekli yağları tercih edin, yoğun kolesterol içeren gıdalardan uzak durun
Denge kelimesinden de belli olacağı gibi diyet demek aç kalmak demek değildir, sağlıklı olacağız diye diyetten yağlı gıda tüketimini tamamen çıkartmak sağlıklı bir şey değildir. Vücudun temel yapı taşı olan yağ mutlaka beslenmede bulunmalıdır. Asıl önemli olan yağın tipidir, zararsız olan yağın tüketilmesi ile sağlıklı beslenme sağlanabilir. Örneğin zeytinyağı ve ayçiçeği yağı gibi bitkisel sıvı yağlar gibi. Diyetten margarin gibi katı doymuş yağları çıkartmak son derece önemlidir.
Kolesterol, hayvansal kaynaklı besinlerde (süt, et, tavuk, balık, peynir vb) bulunmaktadır. Kan kolesterolünüzü azaltabilmek için bunları az miktarda tüketmek gerekir.
2. Posalı gıdaları tüketin, meyve tüketimini arttırın
Posadan zengin olan besinler yulaf içeren ürünler, buğday kepeği, sebze ve meyvelerdir. Zengin antioksidan özellikleri bulunan meyvelerin tüketilmesi kalp sağlığı için son derece faydalıdır.
3. İdeal kilonuza ulaşın, Düzenli egzersiz yapın
Her gün ya da en az haftanın 5 günü, günde 30-45 dakika fizik aktivite yapın. Bu şekilde kan kolesterolünüz düştüğü gibi kendinizi daha formda hissedeceksiniz. Ayrıca kan basıncı kontrolü kolaylaşacak ve kilo vereceksiniz.
4. Sigarayı bırakın
Sigara tansiyonu yükseltir, kan pıhtılaşmasını kolaylaştırır, kolesterolü yükseltir ve kanser riskini artırır.
5. Tansiyonunuzu kontrol altında tutun
İdeal kan basıncı değerlerini korumak için tuzsuz tüketin ve ilaçlarınızı düzenli kullanın.
Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Muharrem Arslandağ
